Ποιες οι συστάσεις των επιστημόνων προς την ΕΕ

Η HellasVeg χαιρετίζει την νέα έκθεση SAPEA με τίτλο «Προς τη βιώσιμη κατανάλωση τροφίμων» αναφορικά με τις επιστημονικές συστάσεις για τους νομοθέτες.

Η επιστημονική κοινότητα στην πρόσφατη ανακοίνωσή τους, τονίζει ότι το σημερινό σύστημα τροφίμων πρέπει να αλλάξει! Οι δύο βασικοί παράγοντες που επισημαίνονται στην έκθεσή τους είναι η κρίσιμη επίδραση του τρέχοντος συστήματος στο περιβάλλον και στην κλιματική αλλαγή, και δεύτερον τον αντίκτυπό του στην ανθρώπινη υγεία με την εμφάνιση χρόνιων παθήσεων και παχυσαρκίας, όταν αυτό συνδέεται με τροφές φτωχές σε θρεπτικά συστατικά.

Συστάσεις για τη μετάβαση σε χορτοφαγικές διατροφές, πλούσιες σε φρούτα, λαχανικά, όσπρια και σιτηρά βρίσκονται στο επίκεντρο των συζητήσεων τόσο των ειδικών όσο και εκπροσώπων από διάφορους οργανισμούς και ιδρύματα. Ο περιορισμός της κατανάλωσης κρέατος και γαλακτοκομικών, ειδικά σε εύπορα περιβάλλοντα όπου η κατανάλωση είναι υψηλή, χαρακτηρίζεται από τους επιστήμονες ως κρίσιμη στρατηγική για τον μετριασμό των παραπάνω προβλημάτων. 

Εκφράζοντας λοιπόν την αναγκαιότητα αλλαγής του συστήματος τροφίμων, η έκθεση ζητά τη θέσπιση κινήτρων και αντικινήτρων, προτείνοντας σχέδιο δράσης και προσαρμογές που απαιτούνται προκειμένου να επιτευχθεί η αλλαγή.

Τα βασικά σημεία τα οποία παρουσιάζει η επιστημονική κοινότητα ως μέρος της προσπάθειας για την ενσωμάτωση της βιωσιμότητας σε όλες τις πολιτικές για τα τρόφιμα είναι τα εξής:

• Χαμηλότερες τιμές για τα βιώσιμα και υγιεινά τρόφιμα: Φορολογικά μέτρα, φόροι αλληλένδετοι με τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO₂), ΦΠΑ και προσαρμογές του συστήματος επιδοτήσεων για συστήματα παραγωγής με χαμηλές περιβαλλοντικές επιπτώσεις, είναι ορισμένα παραδείγματα που θα μπορούσαν να συμβάλουν καθοριστικά στο να καταστούν φθηνότερα τα βιώσιμα και υγιεινά τρόφιμα.
  
  
• Διαθεσιμότητα και προώθηση των βιώσιμων προϊόντων προς το καταναλωτικό κοινό. Τα υγιεινά και βιώσιμα προϊόντα χρειάζεται να βρίσκονται σε κυρίαρχα σημεία στο ράφι προκειμένου να έχει εύκολη πρόσβαση ο καταναλωτής. Στον αντίποδα, προωθητικές ενέργειες για ανθυγιεινά ή επιβαρυμένα για την υγεία προϊόντα με συχνή κατανάλωση θα πρέπει να περιοριστούν ή ακόμα και να απαγορευτούν.
  
  
• Αλλαγή σύνθεσης τροφίμων. Μειώνοντας τα στοιχεία τα οποία επιβαρύνουν την ανθρώπινη υγεία όπως τα κορεσμένα λιπαρά, το αλάτι και η ζάχαρη, ενώ παράλληλα προσθέτοντας φυτικές εναλλακτικές, δίνεται η δυνατότητα στον καταναλωτή να επιλέξει αυτά τα προϊόντα. Μια τέτοια αλλαγή θα είχε μεγαλύτερη προοπτική αν ήταν υποχρεωτικού χαρακτήρα κι όχι προαιρετικού.
  
  
• Σήμανση προϊόντων με καθορισμένα κριτήρια βιωσιμότητας. Η ύπαρξη προτύπων και οδηγιών με καθορισμένα κριτήρια τα οποία θα ελέγχουν την επίδραση του εκάστοτε προϊόντος στο περιβάλλον αλλά και στην υγεία είναι υψίστης σημασίας τόσο για τον καταναλωτή όσο και για τη βιομηχανία, δίνοντάς τους ένα σημαντικό κίνητρο για αλλαγή. Η αποτελεσματικότητα τέτοιων σημάτων καθορίζονται από την εμπιστοσύνη του καταναλωτή.
  
  
• Κοινωνικό περιβάλλον και στρατηγικές προώθησης προσανατολισμένες σε περισσότερο υγιεινά τρόφιμα. Το κοινωνικό περιβάλλον όπως οι συνομήλικοι και τα κοινωνικά δίκτυα, διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στον τρόπο που καταναλώνουμε τα αγαθά. Ακόμα οι στρατηγικές προώθησης, όπως το μάρκετινγκ, μπορούν να βοηθήσουν στην διάδοση ενός υγιούς τρόπου διατροφής, περιορίζοντας ή αποκλείοντας διαφημίσεις που αφορούν ανθυγιεινά τρόφιμα ή μη βιώσιμα τρόφιμα.

Η έκθεση αυτή των επιστημόνων ζητήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή προκειμένου να υποστηριχθεί η στρατηγική «Farm to Fork» στο επόμενο διάστημα. Τα ευρήματα των ειδικών στην παρούσα έκθεση συζητήθηκαν και στην πρόσφατη διαδικτυακή συνάντηση που διοργανώθηκε από την EURACTIV και την Ευρωπαϊκή Συμμαχία για τα Τρόφιμα με βάση τα Φυτικά (EAPF) στις 20 Ιουνίου. Η εκδήλωση αυτή, με θέμα «Τροφή για σκέψη – Πώς να αναδιαμορφώσουμε τα συστήματα διατροφής μας για ένα βιώσιμο μέλλον», είχε ως στόχο να διερευνήσει τις προκλήσεις που σχετίζονται με τη δημιουργία βιώσιμων συστημάτων τροφίμων και να συζητήσει τα απαραίτητα μέτρα για την επιτάχυνση της μετάβασης προς ένα δίκαιο, υγιεινό και φιλικό προς το περιβάλλον σύστημα τροφίμων. 

Μεταξύ άλλων εκπροσώπων οργανισμών και ιδρυμάτων που συμμετείχαν, η Jasmijn de Boo, Global CEO ProVeg International, Αντιπρόεδρος του EAPF και μέλος του διοικητικού συμβουλίου της EVU, επέκρινε συγκεκριμένα την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) και τις πολιτικές προώθησης για την ενθάρρυνση της κατανάλωσης κρέατος, ενώ επισήμανε το ζήτημα των υψηλότερων φόρων στις εναλλακτικές λύσεις φυτικής προέλευσης.